کلمه os مخفف عبارت operating system به معنای سیستم عامل است . سیستم عامل مهمترین برنامه ای است که در یک کامپیوتر وجود دارد ، که پس از روشن کردن کامپیوتر اولین نرم افزاری که مشاهده می شود سیستم عامل بوده و آخرین نرم افزاری که قبل از خاموش کردن کامپیوتر مشاهده خواهد شد سیستم عامل است . به زبان ساده یک برنامه کلی است که سیستم و سایر برنامه های جانبی را مدیریت می کند و امکان اجرای تمامی برنامه های کامپیوتر را فراهم می کند . همچنین منابع سخت افزار را مدیریت و سازماندهی می کند و به عنوان رابط میان کاربر و سخت افزار عمل می کند . در واقع می توان گفت سیستم عامل مهم ترین برنامه کنترل شده است. سیستم عامل های محبوب کاربران ویندوز ، لینوکس و osx می باشند که از بین این سه ویندوز از محبوبیت بیشتری برخوردار است.از انواع سیستم عامل ها می توانیم پنج مورد را نام ببریم. 1– تک برنامه ای (single program) ، 2– چند برنامه ای (multi programming) ، 3 – سیستم عامل برای سیستم ها با چند استفاده کننده (multi user) ، 4– سیستم عامل برای سیستم هایی با پردازش توزیعی (distributed processing) ، 5 – سیستم عامل های بدون درنگ (real time operating system).
1 – استفاده بهینه از سخت افزار و افزایش کارایی سیستم
2 – آماده کردن سخت افزار برای استفاده آسان کاربر
سیستم عامل استفاده از کامپیوتر را ساده می سازد یعنی کاربر برنامه نویس بدون درگیر شدن با مسائل سخت افزاری حافظه ها به راحتی فایل را بر روی حافظه ذخیره و حذف می کند . با سیستم عامل استفاده از سیستم آسان می شود بدین ترتیب تمام اعمالی را که کاربر قصد انجام آن را دارد به سهولت قابل اجرا است . با استفاده از سیستم عامل تولید و توسعه نرم افزار ها با شتاب و سرعت بیشتری صورت می گیرد .
سیستم عامل موبایل نوعی سیستم عامل است که مخصوص دستگاههای قابل حمل از جمله تبلت ، تلفن همراه است .این نرم افزارها کنترل موبایل ها را بر عهده دارند . در ابتدا تلفن های همراه دارای ساختار پیچیده ای نبودند . سخت افزار محدود نیاز به نرم افزارهای پیچیده نداشت ، تا اینکه شرکتهای مطرح ساخت گوشی های تلفن همراه نسل های دوم و سوم گوشی های خود را عرضه کردند . این گوشی ها دارای امکانات سخت افزاری بیشتری بودند که شامل سی پی یو ، رم و هارد بوده و تقریبا به صورت یک کامپیوتر کوچک طراحی شدند . در این زمان بود که این شرکتها به اهمیت نرم افزار در این گوشی های پی برده و رقابت نرم افزاری در کنار رقابت سخت افزاری شروع شد . مایکروسافت یکی از شرکتهایی بود که قبلا روی سیستم عامل کامپیوتر های جیبی خود کار کرده بود و Windows CE را به همین منظور طراحی کرده بود . این ویندوز قابلیت این را داشت که روی موبایل ها نیز نصب شود . بعد از رسمیت یافتن موبایل های نسل جدید شرکت های مطرح در این صنعت که به مشکلات بی شمار Windows CE پی برده بودند و نمی خواستند نرم افزار این صنعت را در انحصار یک شرکت نگه دارند با همکاری هم سیستم عامل جدیدی برای موبایل ها به وجود آوردند که Symbian نام گرفت البته رقبای دیگری نیز مثل سیستم عامل Linux در این صنعت وجود دارند که فعلا به صورت عمده استفاده نشده اند.در اصطلاح به موبایل هایی که از این سیستم عامل استفاده می کنند Smartphone گفته می شود.
شرکت نرم افزاری Symbian برای اولین بار در ماه ژوئن سال 1998 به صورت کاملا مخفی و خصوصی برای کار بر روی سیستم عاملی برای کار روی موبایل ها تاسیس شد . مقر اصلی این شرکت در انگلیس تاسیس شد اما هم اکنون دارای حدود 750 کارمند در کشورهای انگلیس ، ژاپن ، سوئد و آمریکاست که درکار تحقیق و برنامه نویسی برای گسترش سیستم عامل و نرم افزارهای آن هستند . تا اواخر سال 2003 هیجده موبایل از پنج شرکت معروف سونی ، نوکیا ، فوجیتسو ، موتورولا و زیمنس با این سیستم عامل عرضه شد و علی رغم قیمت بالا مورد استقبال قرار گرفت و حدود 26 موبایل هم در برنامه این شرکتها و چند شرکت دیگر با این سیستم عامل در برنامه ساخت قرار گرفت . هم اینک نیز 48 مورد از این موبایل ها به بازار عرضه شده و یا به زودی عرضه خواهد شد . آمار فروش موبایل های Symbian تا پایان سال 2003 به 6.7 میلیون موبایل رسید و در سال 2004 نیز با رشد بی سابقه فروش مواجه شد به طوری که طبق آمار شرکت در سال 2004 فروش این نوع موبایل ها رشد 201 درصدی داشته است . به علت فروش بالای موبایل های Symbian هر روزه بر تعداد برنامه نویسان آن افزوده شده و نرم افزارهای فوق العاده ای برای این سیستم عامل طراحی می شود . تا اواخر تابستان سال 2004 تعداد این برنامه ها 3254 مورد گردیده است .
شرکت های به وجود آورنده :
14 شرکت اصلی و چند شرکت فرعی از به وجود آوردندگان این محصول بودند ، بعضی از این شرکتها در زمینه نرم افزار و بعضی از آنها در زمینه سخت افزار به رشد این سیستم عامل و موبایل های آن کمک کرده اند . از اصلی ترین شرکتها می توان به Nokia ، Sony-Ericson ، LG ، Samsung ، Motorola ، Arima ، BenQ ، Fujitsu ، Lenovo ، Sanyo ، Sendo ، Mitsubishi Electronics و Siemens اشاره کرد .
دسته بندی موبایل های مختلف بر حسب سیستم عامل
با توجه به امکاناتی که دیگر تقریبا همه ی موبایلها دارای آن هستند ( مثل دوربین - ضبط وپخش صوت و فیلم - صفحه رنگی و .... ) مهمترین اصل دسته بندی را شاید بتوان سیستم عامل گوشی نامید . پس برای شروع باید دو چیز را در نظر گرفت و موبایلها رابطور کلی در یکی از آن دو شاخه ی اصلی و کلی قرار داد و آن ، این است که آیا موبایل مورد نظر دارای سیستم عامل است یا فاقد آن ( اگر موبایلی فاقد سیستم عامل باشد از یک پلـــــت فرم ساده مثل جاوا یا بلک بری استفاده می کند ).
گوشیهای فاقد سیستم عامل :
همانطور که گفته شد این جور گوشی ها از یک پلت فرم ساده استفاده می کنند و هرگز قابلیت پشتیبانی نرم افزاری را نخواهند داشت ( به جز مواردی که به تعداد انگشتان یک دست بر می گردد ) پس می شود نتیجه گرفت که این یک برگ برنده برای گوشیهای سیستم عامل دار می باشد.
پلت فرم جاوا پر کاربــرد ترین پلت فرم برای گوشیهای بدون سیستم عامل است بطوری که تا به امروز تعداد گوشی های جاوا از مجموع گوشی های سیمبین بیشتر بوده است. جاوا نسخه های بسیار فراوانی دارد و هر شرکت بنابر سلیقه اش از آن پلت فرم برای گوشی خود استفاده می کند. اکثر گوشیهای سامسونگ و LG ٬ اکثر گوشیهای زیمنس ( به غیر از SX1 و PPC مخصوص این شرکت ) ٬ گوشی های سونی اریکسون ( در سریهای T - Z - K - W - S - V )گوشی های نوکیا که از سیمــبین استفاده نمی کنند ( مثل 6230 - 6230i که سر آمــــــد همه ی آنهاست ) ٬ تمامی گوشی های شرکت Pantech ٬ گوشی های موتورولا که سیستم عامل خاصی ندارند مثل V3 (به دلیل کمبود این گوشی ها در ایران ٬ از ذکر مدلهای آن را که خیلی هم زیاد است خود داری می کنم ).تقریبـــا" تمامی گوشیهای شرکت آلکاتل و .... . البته اگر جایــــی نوشته شده تمامی یا اکثر ٬ منظور گوشی های جدید بوده که صفحــات رنگی دارند
گوشی های بدون سیستم عامل ، گوشی های جاوا :
تا همین چند سال اخیر واژه سیستم عامل در بین گوشی های تلفن همراه معنا و مفهوم خاصی نداشت . یعنی گوشی های تلفن همراه از سیستم عامل خاصی استفاده نمی کردند و شاید صحیح تر بتوان گفت سیستم عاملی برای گوشی های تلفن همراه وجود نداشت ! اما به مرور با پیشرفت سرسام آور دنیای فن آوری موبایل سیستم های موبایلی که قبلا وجود داشت نام گرفتند . یعنی اینکه با به وجود آمادن سیستم عامل های مختلف واژه ای به نام گوشی های بدون سیستم عامل بوجود آمد .
این نوع از گوشی ها از نظر ساختار نرم افزار جزو ساده ترین نوع گوشی های تلفن همراه هستند . به صورت غیر تخصصی می توان آنها را در سه گروه زیر دسته بندی کرد :
(1گوشی های ساده بدون سیستم که قابلیت ساپورت نرم افزار ندارند ، از امکاناتی چون دوربین و … نیز برخوردار نیستند: نوکیا ۱۲۰۰ ، ۱۱۰۰ ، و …
(2 گوشی های ساده بدون سیستم عامل که قابلیت ساپورت نرم افزار های مخصوص تولیدی فقط توسط سازنده را دارند ، گاها از دوربین و … نیز در سطح پایین برخوردار هستند: نوکیا ۶۰۲۰ و تعدادی از گوشی های سامسونگ و موتورلاو . . .
(3گوشی های بدون سیستم عامل که قابلیت نصب تم های مخصوص ، بازی ها و نرم افزار های جاوا را دارند ، دارای دوربین عکاسی گاها با کیفیت بسیار بالا نیز هستند. در بین عموم مردم به گوشی های جاوا معروف هستند. مانند اکثر گوشی های سونی اریکسون : w810 , k750 , w770 نوکیا : ۶۵۰۰ , ۵۳۱۰ و …
سه نوع بالا اگر چه در دسته بندی گوشی های بدون سیستم عامل قرار دارند ( سیستم دارند، در واقع سیستم ها کاربری ساده ویژه کارخانه برای گوشی) اما مسلم است نوع سوم تفاوت ها و گستردگی های بسیار زیادی را با دو نوع اول دارند و امروزه نیز قسمت بزرگی از بازار را تشکیل می دهند و در واقع گوشی های با کربری فقط ضروری نام گرفته اند .
اندروید در حال حاضر پرطرفدار ترین سیستم عامل موبایل است.اندروید بر پایه ی سیستم عامل لینوکس است. گوگل عرضه کننده اندروید است.اندروید یک سیستم عامل منبع باز است.واژه اندروید به معنای روبات کوچک و شبه انسانی است که به وسیله کامپیوتر کنترل می شود و می توان در فارسی واژه شبه انسان را برای آن برگزید.اندروید در آغاز شرکت کامپیوتری کوچکی بود که توسط فردی به نام اندی روبین و سه تن از همکارانش پایه گذاری شده بود. فعالیت این شرکت در راستای تولید نرم‌افزار و برنامه های کاربردی برای موبایل بود که در این راه موفقیت بسیاری کسب کرده بود. در سال ۲۰۰۵، گوگل امتیاز اندروید را از این شرکت خریداری کرد و پس از آن اندی روبین را به سمت قائم مقام این شرکت و مسئول پروژه های مربوط به اندروید برگزید. تیم مسئول پروژه، طراحی نوعی پلت فرم موبایل مبتنی بر سیستم عامل لینوکس را آغاز کرد و در سال ۲۰۰۷، گوگل خبر از یک تحول بزرگ در صنعت موبایل داد. در این سال به کوشش و پی گیری گوگل، اتحادیه ای با نام Open Handset Alliance با عضویت بیش از ۳۰ شرکت فعال در زمینه تولید نرم‌افزارهای موبوط به موبایل و تولیدات مشابه تشکیل شد و این اتفاق به سرعت توجه بسیاری از شرکتهای بزرگ مانند سامسونگ، ال جی، اچ تی سی و ... را به خود جلب کرد. در اکتبر ۲۰۰۸، اولین موبایل اندروید جهان توسط شرکت اچ تی سی به نام T-Mobile طراحی و تولید شد. این فناوری به سرعت توجه بسیاری از شرکت های تولید کننده موبایل در سراسر جهان را به خود جلب کرد و طولی نکشید که حلقه طرفداران اندروید بسیار گسترده شد.
ویژگی های اندروید:
برای گرافیک از OpenGL استفاده میکند.
برای دیتابیس از SQLITEاستفاده میکند.
از WiMAX, Wi-Fi, Bluetooth پشتیبانی میکند .
از USB HDD پشتیبانی میکند. از FAT 32 وNTFS و... پشتیبانی میکند.
آی او اس سیستم عامل انحصاری محصولات اپل است که برای اولین بار در سال ۲۰۰۷ به همراه آیفون ارائه شد. استیو جابز از همان ابتدا مرزهای خویش را با دیگر شرکت های جهان مشخص کرد و برای اجتناب از هر گونه دعوی حقوقی علامت iOS را از سیسکو دریافت کرد. IOSبر مبنای رابط کنترل چند لمسی طراحی شده است. برای جابه جایی صفحات در سیستم عامل باید یک انگشت را روی نمایشگر کشید و با دوبار کشیدن انگشت می توان روی صفحات زوم کرد. ساختار اولیه آی او اس از چهار لایه core ، CoreOS media layer، services و cocoa touch تشکیل شده و در نسخه های multi-tasking 5,4 و پردازش ابری به آن افزوده شد. IOS از نظر ساختار و هسته اولیه، شباهت بسیاری به macos دارد. این سیستم عامل از مرورگر سافاری برای جستجو در وب و از برنامه ITunes برای مدیریت فایل ها، دفترچه تلفن، پخش فرمت های صوتی و تصویری و اجرای اپلیکیشن ها استفاده می کند.
شرکت اپل در سال ۲۰۰۸، اپ استور را راه اندازی کرد که با استقبال بسیار خوبی از سوی کاربران رو به رو شد. اپ استور تا فوریه ۲۰۱۲ بیش از هفتصد و بیست و پنج هزار و هفتصد اپلیکیشن ارائه کرده است که تعداد دانلودهای آن حدود ۲۵ میلیارد بار بوده است. همین نکته نشان می دهد که کاربران iOS با سرعت زیادی در حال افزایش هستند و اپل نیز همیشه محصولات خود را جزو برترین ها معرفی کرده است. این تعریف و تمجیدها سبب شده است که انتظارها روز به روز از این برند بیشتر شود و البته اپل هم تا حدودی توانسته است با ارائه آخرین نسخه iOS، رقبای سرسخت خود را ساکت کند. اجرای برنامه های اصلی و جانبی موبایل با صدا، ارسال پیامک بعد از رد تماس، تماس ویدئویی با اینترنت سیم کارت، خواندن صفحات وب به صورت آفلاین و ایجاد نقشه های سه بعدی، بخشی از تلاش اپل برای این ارائه بی کم‌وکاست آخرین شاهکارش است.
مشخصات فنی آی او اس
یکی از ویژگی های مهم iOS، منحصربه‌فرد بودن آن است. علاوه بر این که خود سیستم عامل در انحصار محصولات اپل است، برنامه های آن صرفاً برای iOS و ARM نوشته می شوند. مرورگر وب سافاری، برنامه های کاربردی وب را با دیگر مرورگرهای وب پشتیبانی می کند و برنامه های بومی برای دستگاه های در حال اجرای iOS و بعد از راهApp Store قابل دریافت هستند. یک مرکز بازی برای این سیستم عامل در نظر گرفته شده است که علاوه بر ارائه بازی های متنوع، بازی های آنلاین چند نفره منتشر می کند و کاربران را قادر می سازد تا از راه شبکه های اجتماعی، دوستان خود را دعوت به بازی کنند، امتیازهای خود را پیگیری کنند و در leaderboard به مقایسه با رقبای خود بپردازند. اپل آخرین نسخه آی او اس را به تازگی به کاربران خود معرفی کرده است . iOS از زمان معرفی اولین نسخه خود، تغییرات بسیاری را پذیرفته است و حالا iOS 6 با بیش از دویست کارایی برای تمامی نسخه های آیفون قابل دسترس است. می توان گفت تمام قسمت عمده برنامه های iOS شامل سیری، شبکه های اجتماعی، سافاری، اشتراک گذاری تصاویر، برنامهدسترسیو بسیاری از برنامه های اصلی و جانبی در iOS6 آپدیت شده و امکانات جدیدی را دریافت کرده است. البته از نظر بعضی از کاربران و کارشناسان بسیاری از این پیشرفت ها باید مدت ها پیش صورت می گرفت و هنوز بعضی از برنامه های iOS برای کاربران اندروید معمولی و پیش پا افتاده است. اما به هر حال اپل با معرفی iOS6 گام بزرگی در پیشبرد برنامه های خود برداشته و هم چنان در رده برترین سیستم عامل های موبایل می درخشد.
این سیستم عامل بر اساس هسته سیستم عامل لینوکس توسعه یافته است. در واقع مدیریت و بهینه سازی حافظه،ارتباز با سخت افزار و سرویس های سیستم ، امنیت،مدیریت پردازش ها و مدیریت منابع دستگاه موبایل را هسته لینوکس انجام میدهد و آندروید فقط لایه ایست که ارتباط میان کاربر و سیستم عامل را برقرار می کند. این لایه نرم افزاری بوسیله جاوا پیاده سازی شده است و به همین علت قادر به اجرای کدهای native نخواهد بود . آندروید همانند لینوکس اوپن سورس خواهد بود و توسعه دهندگان بیشماری بر روی آن کار می کنند.
لینوکس در بین سیستم عامل های موبایل مزیت ویژه ای دارد :ارتشی از توسعه دهندگان که آماده توسعه برنامه های کاربردی برای پلتفرم هستند.وجود چنین جامعه بزرگی مشخص می کند که چرا فوجیتسو ، موتورولا ، NEC ، پاناسونیک و سامسونگ به این سیستم عامل روی آوردند. البته هم وجود دارد وآن ویرایش های مختلفی از این سیستم عامل است که توسط موتورولا و دیگران ایجاد شده اند. برنامه هایی که برای یکی از ویرایش ها طراحی شده اند روی نسخه های دیگر کار نمی کنند.
انجمن استانداردهای تلفن های مبینی بر لینوکس می گوید :این بزرگترین کاستی لینوکس در مقایسه با
سیمبیان و ویندوز موبایل است.
سیستم عامل ویندوز فون برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ توسط شرکت مایکروسافت برای موبایل های هوشمند طراحی و عرضه شد. رابط کاربری ویندوز فون، مترو نام دارد که نسبت به ویندوز موبایل از سرعت و دقت بالاتری برخوردار است. این سیستم عامل از یک صفحه کلید مجازی برای تایپ استفاده می کند و امکان اتصال کیبورد فیزیکی را هم به موبایل فراهم کرده است. ویندوز فون ۷، از مرورگر اینترنت اکسپلورر موبایل بر پایه اکسپلورر ۹ استفاده می کند؛ این مرورگر تا شش صفحه را می تواند هم زمان لود کند، امکان ذخیره عکس های موجود در صفحات را دارد و مولتی تاچ نیز هست. هم چنین امکان جستجوی یک واژه در صفحه لودشده نیز وجود دارد. این مرورگر هم چنین می تواند جدا از هسته سیستم عامل ویندوز فون به روز رسانی شود.
این سیستم عامل ابتدا به عنوان یکی از برترین سیستم عامل های موبایل در میان کاربران مطرح شد و قرار بود به عنوان یکی از رقبای جدی اندروید و آی او اس، دنیای اسمارت فون ها را در دست بگیرد اما طولی نکشید که در هیاهوی بازار سیستم عامل ها گم شد. شاید به همین دلیل بود که مایکروسافت تصمیم گرفت ویندوز فون ۸ را با کارایی های بالاتر عرضه کند. ظاهراً ویندوز فون ۸ از هسته اصلی ویندوز ۸ استفاده کرده است و شباهت های بسیاری هم به آن دارد. پردازشگرهای چند هسته ای تا ۶۴ هسته، پشتیبانی از کارت حافظه SD، بازی های گرافیکی با کیفیت بالا، فناوری VOIP که درون سیستم عامل اعمال شده و آپدیت اتوماتیک اپلیکیشن ها بخشی از امکانات این سیستم عامل است. به نظر می رسد با این شرایط، ویندوز فون رقیب سرسختی برای اندروید و iOS خواهد بود. این سیستم عامل در حال حاضر در حال رشد بسیار سریع است و حدود به 80 درصد گوشی های وینفون توسط نوکیا تولید میشود استفاده بهتر از پردازنده های گرافیکی و مرکزی باعث شده این سیستم عامل حتی در سخت افزار های ضعیف تر از رقبای اندرویدی خود در سرعت عملکرد پیشی بگیرد. در وینفون 8 برای بار دیگر بر ادامه رابط کاربری بر مبنای نوار مترویی پافشاری شده در نسخه 8 از این سیستم عامل امکان تغییر ساز کاشی ها وجود دارد, همچنین به لطف پشتیبانی بهتر گرافیکی در این نسخه این رابط کاربری بسیار روان زیبا و چشم نواز است .در اینده نه چندان دور نسخه 8.1 عرضه خواهد شد که از امکانات جدیدی همچون تسلط روی رنگ های نمایشی توسط نمایشگر و مرکز اطلاع رسانی بهره خواهد بود. پیش بینی میشود با این پشتیبانی قوی از سخت افزار و حامیانی همچون نوکیا , این سیستم عامل در اینده , اینده ای درخشان داشته باشد.
مشخصات فنی ویندوز فون
آخرین نسخه های این سیستم عامل حتی اگر با فاصله کمی از هم منتشر شده باشد، سعی کرده است که برنامه های خود را کاملاً به روز رسانی کند. ارسال پیامک در ویندوز فون با ارسال پیامک در شبکه های اجتماعی ادغام شده است و امکان تبدیل کلام به نوشتار در فرستادن پیامک وجود دارد. سرویس های هات میل، جیمیل و یاهو میل به صورت پیش فرض برای این سیستم عامل طراحی شده اند و دیگر سرویس های ایمیل را می توان روی گوشی هایی که مجهز به ویندوز فون هستند، تنظیم و از آن ها استفاده کرد. یکی از مهم ترین ویژگی های ویندوز فون، انتقال فایل های رسانه ای از کامپیوتر به موبایل با استفاده از برنامه Zune for Windows Phone است. این نرم‌افزار تمامی فایل های صوتی و تصویری موبایل را نمایش می دهد و امکان آپلود یا اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی هم با اسفاده از آن وجود دارد. بازی های برنامه ریزی شده برای ویندوز فون در نوع خود جدید و با کیفیت هستند و کاربران از راه مارکت پلیس می توانند تازه ترین بازی ها، موزیک ویدئوها و اپلیکیشن ها را دریافت کنند.
آخرین نسخه این سیستم عامل، ویندوز فون ۸ است که مهم ترین ایراد آن عدم پشتیبانی مناسب از نسخه های پیشین است. با این حال مایکروسافت مدتی پیش آپدیت ویندوز فون جدید این شرکت که کاربران مدت ها در انتظارش بودند را معرفی کرد به همراه آپدیت ویندوز فون مانگو، آپدیت Marketplace ویندوز فون هم ارائه شد و کاربران این سیستم عامل می توانند آخرین اپلیکیشن های ویندوز فون را روی اسمارت فون های خود نصب کنند. شاید تعداد کاربران این سیستم عامل به پای اندروید و iOS نرسد، اما به هر حال بخشی از موبایل های جدید معرفی شده به بازار دارای ویندوز فون هستند و قطعاً ارائه آپدیت های مورد نیاز آن ها الزامی خواهد بود.
Symbian شبیه دیگر سیستم عامل های مدرن و امروزی که برای PC ها وجود دارند ، به وجود آمده است. بنابراین دارای امکانات خوبی مثل Multitasking ، Multithreading و همچنین مدیریت حافظه می باشد. در طراحی اولیه مبنای کار را بر روی این موضوع بنا نهاده اند که این سیستم عامل می بایست روی امکانات سخت افزاری بسیار کم ( مثل 4 مگابایت رم ) کارایی فوق العاده ای داشته باشد . به همین دلیل این سیستم عامل می تواند روی موبایل های امروزی فوق العاده سریع کار کرده و حداقل مشکل را داشته باشد . مبنای کار این سیستم عامل بر اساس event ها بنا نهاده شده است ( شبیه دیگر سیستم عامل های امروزی مثل ویندوز ) و سی پی یو طوری مورد استفاده قرار می گیرد که کمترین میزان بار روی موبایل قرار گیرد . هم اکنون با اینکه نسخه هشتم Symbian عرضه شده است اما نسخه 7 این سیستم عامل روی موبایل ها قرار می گیرد و تا به حال نسخه های مختلفی از آن بدون اینکه به صورت کامل استفاده شوند به فراموشی سپرده شده اند . جالبترین مورد برای این سیستم عامل به وجود آمدن اولین کرم و ویروس موبایل روی این سیستم عامل در سال 2004 بود . این کرم که Cabir نام دارد می تواند با استفاده از تکنولوژی Bluetooth خود را به موبایل های دیگر منتقل کند .
مشخصات فنی سیمبین:
بدون شک زبان اصلی برنامه نویسی برای Symbian زبان C است اما زبانهای مختلفی برای برنامه نویسی در این سیستم عامل به وجود آمده اند . از جمله مهمترین زبانها می توان به OPL ، Python ، VisualBasic ، Perl و Personal Java اشاره کرد . هر یک از این زبانها می توانند امکانات کامل برنامه نویسی در Symbian را فراهم نمایند . رشد زبانهای برنامه نویسی در این سیستم عامل بسیار سریع می باشد . به طوریکه نصف این زبانها همین امسال وارد این سیستم عامل شده اند و بدون شک این رشد با ورود زبانهای دیگر ادامه خواهد یافت . ابزارهای برنامه نویسی مختلفی از جمله ادیتورهای متنوع نیز برای کار با این زبانها به همراه شبیه سازهای موبایل ( برای تست برنامه روی PC قبل از نصب آن روی موبایل ) به بازار عرضه شده است . هم اکنون دو رابط اصلی کاربری برای Symbian به وجود آمده است . اولین رابط که بیشترین استفاده را در موبایل ها دارد توسط نوکیا نوشته شده است . این رابط دارای نسخه های مختلفی است اما Series 60 نسخه اصلی این رابط است که بسیار مورد استقبال قرار گرفته است . رابط کاربری دوم با نام UIQ به وجود آمده است که دارای امکانات بسیار خوبی است و رفته رفته در حال باز کردن جای خود در بین شرکت های تولید کننده موبایل است . هر دوی این رابط ها به صورت کاملا گرافیکی و شبیه به هم طراحی شده اند و کار با آنها بسیار راحت است .
بازی بر روی Symbian :
خوشبختانه سیستم عامل Symbian یکی از غنی ترین سیستم عامل ها برای بازی کردن است . به خصوص بعد از تولید N-gage اولین کنسول بازی موبایلی توسط نوکیا که بر اساس Symbian و رابط کاربری Series60 به وجود آمد ، سیل بازیهای مختلف و حرفه ای به سوی این موبایل و در کنار آن این سیستم عامل سرازیر شد . حتی شرکت های مطرح بازی سازی هم اکنون به صورت حرفه ای روی این سیتم عامل و موبایل های دارای این سیستم عامل سرمایه گذاری می کنند .
بلک بری قبل از آن که بعنوان بهترین موبایل هوشمند برای استفاده از پست الکترونیک مورد توجه واقع شود ، کار خود را به عنوان یک پیجر دوطرفه ستایش شده آغاز کرده بود . این نام همچنین به عنوان یک مدل جامع سخت افزاری و نرم افزاری درخشش خاص خود را در ارزیابی های انجام شده نشان داده است . زیرا Research in Motion هم سخت افزار و هم سیستم عامل این همراه هوشمند را تولید می کنند . سابقا این تلفن همراه توسط شرکت ها به کارمندان و افراد مرتبط با آن ها ارائه می شد ، زیرا پشتیبانی از این موبایل توسط سرورهای عظیم بلک بری برای تمام کشور ها انجام می گرفت . این سرور ها خدمات بلک بری را همراه با پست الکترونیکی شرکت ها به شکل یکپارچه و همراه با امنیت و پشتیبانی کامل ارائه می کردند . اما امروزه درخواست برای بلک بری توسط افراد حقیقی هم رو به افزایش گذاشته است .
Black Berry Bold هم آخرین نسخه استاندارد این سیستم است که برای استفاده در گوشی های صفحه لمسی بهبود یافته و برای اولین بار در Black Berry Storm از آن استفاده شده است. بلک بری یکی از بهترین تجربه های استفاده از پست الکترونیک در همراه های هوشمند است و این را باید ممنون صفحه کلید پر هیبت آن باشیم. کار با سیستم عامل بلک بری واقعا ساده است و همه چیز با سادگی و از روی سلیقه به شکل آیکون در سطرهای متوالی در برابر شما قرار دارد . اینها دلایلی هستند که این سیستم عامل در فروش کلی از ویندوز موبایل شرکت مایکروسافت جلو افتاده است . همچنین RIM قصد دارد که به انجمن توسعه دهندگان این پلتفرم رونقی دوباره بدهد . بنابراین پیش بینی می شود که در آینده باید در انتظار برنامه های بیشتر و کاربردی تری برای این سیستم عامل باشند .
بلک بری کاملا محصور و اختصاصی است . برای داشتن این سیستم عامل شما باید یک گوشی بلک بری بخرید . اگر از نسخه Bold این سیستم عامل استفاده نکنید ، مدل Storm و یا Flip Pearl این گوشی چندان جذابیتی نخواهد داشت و حتی تاریخ گذشته هم به نظر خواهد آمد . همچنین در مدل های قبلی بلک بری مرورگر وب آن کاملا غیر کاربردی و بدون استفاده است . هم اکنون فقط باید منتظر گام های بلند بلک بری برای تبدیل شدن به یک ابزار کارآمد برای مصرف کننده باشیم . خوشبختانه تغییرات خوبی در اینجا در حال وقوع است .
اوبونتو یکی دیگر از سیستم عامل های موبایل است که توسط شرکت کانونیکال طراحی شده است . این شرکت پیش از این نیز سیستم عامل اوبونتو را برای رایانه های شخصی بر پایه لینوکس طراحی نموده بود . این سیستم عامل از نظر طراحی و هسته برنامه نویسی شباهت های زیادی با سیستم عامل اندروید دارد . قرار شده است اولین نسخه از این سیستم عامل در سال 2014 به صورت رسمی معرفی شود.
این سیستم عامل در ابتدا نسخه ای را برای گوگل نکسوس عرضه می نماید . سپس در سال 2014 اولین نسخه رسمی اش را عرضه می کند . از مزایای این سیستم عامل میتوان به متن بازبودن ، و رایگان بودن همراه با برنامه های کاربردی زیاد اشاره کرد .
در مراسم معرفی این سیستم عامل Shuttle worth گفت سیستم عامل اوبونتو فون برای تلفن های ارزان قیمت طراحی شده تا تجربه ای روان تر را در اسمارت فون های ارزان قیمت را در اختیار کاربران بگذارند. او انتظار دارد این اسمارت فون ها از این سیستم عامل مانند دیگر سیستم عامل لینوکسی، یعنی آندروید استقبال کنند. اوبونتو فون دو حالت ضعیف که روی دستگاه هایی که پردازنده A9 ARM و رم ۱ گیگابایت دارند اجرا می شود و یک حالت دیگر که قوی(سنگین) نام دارد و روی دستگاه های گران قیمت اجرا شده. Shuttle worth همچنین گفت که اوبونتو بازار های نو ظهور را با پیشنهاد یک مجموعه کمتر، هدف گرفته است.
یک سیستم عامل بسیار گمنام که توسط شرکت نوکیا بر روی گوشی N900 آمد و بر پایه لینوکس و زبان برنامه نویسی C++ بوده و قدرت چندانی هم نداشت . یک سیستم عامل نیمه اوپن سورس و کد هایش نصفه نیمه در دسترس بود و بنابرین اصلا مورد توجه برنامه نویسان قرار نگرفت . اینترفیس این سیستم عامل مانند بسیاری دیگر سیستم عامل ها بسیار ساده بود و با کلید منو و نرم افزار ها و غیره به پایان میرسد . البته این سیستم عامل به اعماق تاریخ رفت و یک پروژه شکست خورده نوکیا هست .
از مزایای این سیستم عامل مرورگر متوسط و اجرای بازی های آتاری بامک این سیستم عامل است .
سیستم عامل میامو به محض ارائه توسط دولاپرها هک شد و باگ ها و حفره های امنیتی بسیارش نوکیا را مجبور کرد آپدیتی برای این سیستم عامل انجام دهد حتی کار به جایی رسید خود لینوکس هم پشتیبانی از این سیستم عامل را قطع کرد . شاید نقطه ضعف اصلیش نرسیدن نرم افزار هایش به 3000 عدد باشد که واقعا عدد کمی هست و باعث شده در رنکینگ جهانی اصلا اسم این سیستم عامل نیاید.[الله پناه ، 1391]
بادا
بادا سیستم عاملی است که توسط شرکت سامسونگ الکترونیک برای موبایل های این شرکت طراحی شده است. بادا در زبان کره ای به معنای «دریاست» و اشاره به گستردگی برنامه ها و نرم‌افزارهای به کار رفته در آن دارد. اولین نسخه این سیستم عامل در سال ۲۰۱۰ و نسخه دوم آن در سال ۲۰۱۱ معرفی شد. بادا اگر چه از لحاظ فناوری های پیشرفته قابل مقایسه با اندروید و iOS نیست اما به دلیل این که موبایل های عرضه شده با این سیستم عامل با قیمت کم تری وارد بازار می شوند، مورد توجه بسیاری قرار می گیرند. بادا به تازگی فروشگاهی برای عرضه نرم‌افزارهای خود راه اندازیکرده است که کاربران می توانند آخرین اپ ها را از آن جا دانلود کنند. بادا بر پایه هسته لینوکس Free BSD و Open BSD ایجاد شده است، از فلش ۹ پشتیبانی می کند و رابط کاربری آن قابلیت مانور زیادی به برنامه نویسان داده است. موبایل های دارای این سیستم عامل از فرایند چند لمسی پشتیبانی می کنند و در مجموع به عنوان یک موبایل دارای سیستم عامل نسبتاً ارزان، طرفداران زیادی در میان کاربران موبایل دارد.
يكي از پيشتازان صنعت PDA ، شركت Palm است. سیستم عامل پالم از سال 1996 همراه با PDA های پالم به بازار آمد. البته هم اکنون زمان آن به سر آمده است و این آخرین هورا برای این سیستم عامل، قبل از پیوستنش به ویندوز موبایل است. هنگام استفاده از آن چنان است که حس می کنید در حال کار با نسخه ای از لینوکس کامپیوترتان هستید. پالم با همان قدرت و کارآیی کارهای تان را انجام می دهد، هر چند که دیگر زمان را از دست داده است.
هرچند که دیگر تاریخ آن گذشته، اما پالم شروع بسیار خوب و با قیمت مناسبی را در بازار همراه های هوشمند داشت. مدت زمان لازم برای یادگیری کار با آن بسیار کوتاه است و بسیاری از امکاناتی را که از یک Smartphone می توان انتظار داشت را برآورده می کند. هر چند که ظاهر آن هنوز مانند تولیدات سال 1996 این شرکت است. خب، باید واقع بین بود، به هر حال پالم مرده است. احتمالا شما دیگر پالم را بر روی گوشی های همراه نخواهید دید. زیرا تمامی گوشی هایی که از ان استفاده می کردند، از این به بعد باید از ویندوز موبایل استفاده کنند.
بعد از پيدايش Microsoft، استفاده كاربران از Palm به شدت كاهش يافت و همه به محصولات جديد روي آوردند. به اين ترتيب Microsoft شهرت بيشتري پيدا كرد و در حال حاضر بيشتر كاربران تنها از Windows به عنوان يك سيستم عامل براي PDA نام مي‌برند.
سيستم‌عامل پالم هم نرمافزارهاي ويژه خودش را پشتيباني مي‌كند و در بيشتر موارد نرم‌افزارهايي كه در سيستم عامل ويندوز موبايل پشتيباني مي‌شوند، نسخه پالم هم دارند. به طوركلي تعداد نرم‌افزارهايي كه برنامه‌نويسان براي ويندوز موبايل Pocket PC توليد كرده‌اند، از تمام نرمافزارهاي ساخته شده براي ساير سيستم عامل‌ها بيشتر است.
